ال نینو یک بر هم کنش سیستم اتمسفر اقیانوس در بخش حاره ای اقیانوس آرام است . که نتایج مهمی در تغییرات آب و هوای کره زمین دارد . چون این حالت اغلب در روزهای کریسمس اتفاق میافتد به نام ال نینو (پسر مسیح)نامیده میشود .پدیده ال نینو سالهاست که برای مردم سواحل امریکای جنوبی شناخته شده است واثرات مخربی بر این نواحی گذاشته است. این پدیده باعث جاری شدن سیل در مناطق ساحلی امریکای جنوبی وباعث خشکسالی های شد ید در استرالیا و افریقا نیز شده است. ازجمله آثار و رخدادهای این پدیده افزایش میزان بارندگی و ایجاد سیلابهای ویرانگر درپرو وهمچنین خشکسالی در سواحل غربی اقیانوس آرام که گاهی اوقات منجر به ایجاد آتش سوزی در استرالیا می شود . رویداد النینو و نوسان جنوبی یکی از مهمترین و شاخص ترین رویدادهایی است که منجر به ظهور ناهنجاریهای بزرگ آب و هوایی در بسیاری از نقاط جهان می شود . پدیده نوسان جنوبی برای اولین توسط والکر در سال 1923 ارائه گردید .
گردش والکر ، گردش اتمسفری ، در صحفه ای عمود بر استوا می باشد که با صعود هوا در غرب آرام استوایی و نزول هوا در شرق آرام استوایی شکل می گیرد و همراه با آن با دمای سطحی شرقی و بادهای غربی فوقانی به موازات استوا در سطح وسیعی از حوزه آرام استوایی ایجاد می شود . در شرایط عادی منطقه ، در غرب آرام حاره ای به واسطه با دمای تجارتی جنوب شرقی نسبتا آرام ، گرمایش حاصل تشعشع خورشیدی موجب گرم شدن آبهای اقیانوس می شود . به طور همزمان با دهای تجارتی جنوب شرقی موجب فرار رفت آبهای گرم به سمت غرب می شوند بنابراین در غرب آرام حاره ای یک انباشتگی از آبهای با دمای های بالا به وجود می آید و تراز دریا در این منطقه بالاست . در شرایط عادی منطقه در غرب آرام استوایی آبهای سطحی با دمای بالا و در شرق آرام استوایی زبانه ای از آبهای سطحی با دمای پایین وجود دارد . بنابراین در شرق آرام استوایی پر فشارسطحی و در غرب آرام استوایی کم فشار سطحی شکل می گیرد و به دلیل گرادیان فشار به وجود آمده ، حرکتی از شرق به غرب در سطح و به موازات استوا ایجاد شده و بدین سان گردش والکر که ماحصل گرمایش ادیاباتیک در نواحی استوایی است شکل گرفته است ، و گاهی این گردش حاکم بر گردش هدلی در منطقه می شود . همراه با بادهای تجارتی جنوب شرقی قوی ، گردش والکر شدت یابد اما قدرت گردش والکر با دمای سطح دریا در شرق آرام استوایی نیز در ارتباط است به این ترتیب زمانی که دماهای سطحی دریا در شرق آرام استوایی پایین تر از حد نرمال است ( شرایط عکس الینو که لانینا نام گرفته ) بادهای تجاری و گردش والکر در قوی ترین وضعیت خود قرار دارند . تحت این شرایط ، شرق استرالیا ، اندونزی و هندوستان از هوای مرطوب و باران زا برخوردارند و در شرق آرام استوایی شرایط هوای خشک حاکم است . و این شرایط عادی منطقه می باشد . اما زمان وقوع رویداد Enso یعنی شرایط غیر عادی منطقه زمانی است که گردش والکر ضعیف شده است و به دنبال آن هوای خشک و کم باران حاکم می شود .
برلاژ در سال 1966 پدیده نوسان جنوبی را چنین تعریف کرد : پدیده نوسان جنوبی ، افت و خیزی از شدت گردش جو و جریانهای اقیانوسی بین حاره ای است . این افت و خیز گسترده شده بر اثر تبادل هوای بین پر فشار جنوب شرقی اقیانوس آرام و کم فشار استوایی اندونزی همزمان تولید می شود دوره تناوب این پدیده از یک تا پنج سال متغیر بوده و مقدار متوسط آن تقریبا 30 ماه است .
از اثرات متعدد انسو که بیشتر مورد توجه قرار گرفته تاثیر بر میزان و توزیع بارش است . در سواحل غربی آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی در هنگام وقوع رویداد انسو ، افزایش یا کاهش بارش سالانه دیده می شود در فصل پاییز به دنبال رویداد انسو ، بارش های شدید طوفانی در مرکز آرژانتین ، اروگویه ، پاراگویه و جنوب برزیل رخ می دهد . در کالیفرنیا در دوره 95 – 1985 ، بیست و چهار رویداد سیل و طوفان در ارتباط با وقوع انسو دیده شده است . در آفریقا 12 سال از 20 سالی که خشکسالی گزارش شده بوده است ، همراه با انسو بوده است . ارتباط انسو و ضعیف شدن مونسون تابستانی ، با ظاهر شدن خشکسالی در آسیا و اقیانوسیه ظاهر می شود در ژاپن ، ناهنجاریهای بارش اغلب مثبت است . جنوب استرالیا هنگام وقوع النینو تا 85 درصد رویدادها با خشکسالی همراه است و در هاوایی 82 درصد وقوع النینو ، همراه با خشکسالی است . اثرات تغییر دما ، هنگام وقوع النینو در مناطق حاره ناچیز است ولی در کشورهای واقع در عرضهای میانی و بالاتر نابهنجاری دما بسیار قابل ملاحظه است . با وجود ابهاماتی که در مورد نقش انسو در اقلیم خاورمیانه و ایران به این صورت است که جریانات آب گرم درغرب اقیانوس آرام متمرکز می شوند ، با دمای تجارتی و جریان والکر نیز قوی است ، به واسطه صعود هوای مرطوب تا ارتفاع زیاد در منطقه کم فشار اندونزی بارش فراوانی ریزش می کند و به دلیل قوی بودن کمربند همگرایی بین حاره ای در این منطقه ، بادهای شرقی تا مسافت زیادی به طرف نیمکره شمالی و جنوبی پیشروی نموده و پر فشار جنب حاره ای به طرف قطب متمایل می گردد ، در نتیجه کمربند بادهای غربی در بخش کوچکی محدود شده و ناوه قطبی به سمت قطب و نیمکره متقابل جمع می شود که پیامد این ساز و کار ، مداری شدن جریانات غربی و کاهش بارش در خاورمبانه و ایران است . متقابلا ، هنگامی که آب گرم اقیانوس آرام استوایی به سمت شرق برگشت می کد و جریانات غربی حاکمیت می یابد ، به واسطه دور شدن جریانات آب گرم و ایجاد شرایط پر فشاری در غرب اقیانوس کمربند همگرایی بین حاره ای و جریانات والکر تضعیف می شود . این عامل باعث می شود که فعالیت پر فشار جنب حاره ای در نیمکره شمالی و جنوبی در غرب اقیانوس آرام تضعیف شده و به سمت استوا عقب نشینی کند ، لذا تمام قسمتهای عرض های میانه و مدیترانه تحت تسلط کمربند بادهای غربی قرار می گیرد .
منبع : سازمان آموزش و پرورش استان فارس - مجله پدیده
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
عضویت سریع
